ท่ามกลางวิกฤติการแพร่ระบาดของโควิด19 และความไม่เพียงพอของวัคซีน ทำให้ประชาชนคนไทยจำนวนมาก ไร้ตัวเลือกและจำต้องหาตัวช่วยที่ใกล้ตัว ภูมิปัญญาไทยถูกหยิบยกขึ้นมาเพื่อรักษาสุขภาพให้แข็งแรง และรักษาเบื้องต้นเมื่อมีอาการ สมุนไพรที่ถูกหยิบยกขึ้นมาเป็นพระเอกในช่วงนี้หนีไม่พ้น “ฟ้าทะลายโจร” แต่การใช้ยาสมุนไพรตามตำราแพทย์แผนไทย ก็จำเป็นจะต้องใช้อย่างปลอดภัย ทั้งขนาดจำนวนยาและเวลาที่กิน เพราะสารสำคัญทางยาในพืช ก็เป็นวิทยาศาสตร์เหมือนเช่นยาแผนปัจจุบัน ที่มีข้อบ่งใช้ในการใช้เช่นกัน
.
ดร.ภญ.ผกากรอง ขวัญข้าว หัวหน้าศูนย์หลักฐานเชิงประจักษ์ด้านการแพทย์แผนไทยและสมุนไพร โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร ให้ข้อมูลเรื่องของการใช้ฟ้าทะลายโจร โดยระบุว่าเป็นประสบการณ์ให้คำแนะนำสมุนไพรในช่วงเวลาหนึ่งปีครึ่ง เพราะในทุกๆวันจะมีผู้ป่วยที่ติดเชื้อ โทรมาสอบถามว่าจะหาฟ้าทะลายโจรได้อย่างไร จะกินสมุนไพรอะไรได้บ้าง และขอให้ช่วยหาเตียง สิ่งที่อยากบอก คือ ถ้าติดเชื้อแล้ว ต้องทำอย่างไร สิ่งที่ต้องทำ มีดังนี้
.
1. ตั้งสติ เข้าใจโรค โรคนี้มีตั้งแต่ไม่มีอาการ จนถึงอาการมาก (จากสถิติของประเทศไทย ผู้ป่วยที่ไม่มีอาการถึงอาการเล็กน้อยประมาณ 80%) สิ่งสำคัญ คือ ต้องหมั่นสังเกตอาการ มีอุปกรณ์วัดไข้ และวัดออกซิเจนไว้คอยติดตามอาการ (ควรซื้อวันนี้เลย)
.
2. แยกกักตัว หาห้องส่วนตัว รักษาระยะห่างอย่างน้อย 2 เมตร ใส่หน้ากากตลอดเวลาถ้าอยู่ร่วมกับผู้อื่น
.
3. พักผ่อน อย่าเครียด อย่ากังวล เท่าที่คุยกับผู้ป่วย พอเครียดมาก นอนไม่หลับ อาการจะทรุด ดื่มน้ำให้ได้อย่างน้อย 2 ลิตร ได้น้ำอุ่นจะดีมากๆ กินอาหารหลากหลายทุกมื้อต้องมีผัก มีเครื่องเทศ เน้นอาหารย่อยง่าย ร่างกายจะได้พัก แล้วเอาพลังงานไปสู้กับไวรัส
.
4. ฟ้าทะลายโจร หามาติดตัวไว้เลย ถ้าเป็นไปได้เลือกผู้ผลิตที่มีที่อยู่ติดต่อได้ชัดเจน ดีที่สุด คือ ทราบปริมาณแอนโดรกราโฟไลด์ต่อหนึ่งเม็ดหรือแคปซูล (ในบัญชียาหลักระบุไว้ว่า ให้ใช้สารสกัดหรือผงฟ้าทะลายโจรที่ทีแอนโดรกราฟโฟไลด์ 180 มิลลิกรัม/วัน แต่จากประสบการณ์ในบางโรงพยาบาลใช้ต่ำกว่าก็ได้ผลดี ดังนั้นช่วงที่ใช้ได้เป็น ปริมาณแอนโดรกราโฟไลด์ 140-180 มิลลิกรัม/วัน แบ่งให้ 3-4 ครั้ง/วัน เป็นเวลา 5 วัน) สิ่งสำคัญของการใช้ฟ้าทะลายโจรให้ได้ผล คือ กินให้เร็วที่สุด เมื่อเริ่มมีอาการ หรือได้รับวินิจฉัย หรือสัมผัสใกล้ชิดกับผู้ป่วย แต่หากไม่ทราบปริมาณแอนโดรกราฟโฟไลด์ต่อเม็ด ก็กินขนาดสูงสุดข้างขวด และสังเกตอาการ ถ้าอาการไม่ดีขึ้น อาจเพิ่มปริมาณขึ้นมื้อละ 1 เม็ด หรือต้องหาผลิตภัณฑ์ยี่ห้อใหม่มาใช้ หรือถ้ามีต้นที่บ้าน ใช้ 5-10 ใบ (ใช้เคี้ยวหรือชงชาแต่ต้องกินใบไปด้วย เพราะสารแอนโดรกราโฟไลด์ไม่ละลายน้ำ การใช้ใบสดแบบนี้ถึงแม้จะขม แต่บรรเทาอาการเจ็บอ ลดการอักเสบของลำคอได้ดี ซึ่งในส่วนนี้ โดยส่วนตัวเองก็ทำประจำเวลาเจ็บคอ) ต่อครั้ง 3-4 ครั้ง/วัน เป็นเวลา 5 วัน ไม่ควรใช้ติดต่อกันนานกว่านี้
.
5. ขิง กระเทียม ขมิ้นชัน ข่า ตะไคร้ และเครื่องเทศต่างๆ เตรียมไว้ ต้ทกินเป็นน้ำสมุนไพรเสริมภูมิคุ้มกัน หรือจะใช้ต้มรมไอน้ำ ถ้าคัดจมูกมาก สั่งน้ำมูกไม่ได้ หรือใช้ต้มอาบ บรรเทาอาหารคัดจมูกได้ดี (ผู้ป่วยหลายรายใช้ได้ดี)
.
6. ยาแก้ไอ เลือกเป็นยาน้ำจิบๆ หรือจะใช้มะขามป้อมแห้งต้มน้ำจิบได้ ใช้เกลือแทนกมะนาว กวาดคอ ใส่กระเพราะโขลกนิดหน่อยดึงเสมหะดีนัก (ผู้ป่วยความดันโลหิตสูง อย่าใส่เกลือเยอะนะคะ) ถ้าไอมากๆ หลังเป็นมาระยะนึง แนะนำยาปราบชมพูทวีปนะคะ ช่วยให้ปอดอุ่น และบรรเทาอาการไอได้ดี
.
7. ยาแก้ท้องเสีย จากรายงานของผู้ป่วยหลายรายบอกว่าหลังกินฟ้าทะลายโจรไปคุมไข้ได้ แต่ท้องเสียยังมีอยู่ 2-3 วัน แนะนำธาตุบรรจบ ใช้ได้ผลชะงัก แต่ว่าน่าจะหาซื้อยานี้ยาก จะใช้ขมิ้นชันแทนก็ได้นะคะ แต่ผลอาจไม่ดีเท่าธาตุบรรจบ
.
8. ถ้านอนไม่หลับ หาพวกยาหอม บัวบก (เพิ่งมีงานตีพิมพ์บัวบกปั่นกับกล้วย ทำให้อารมณ์ดี หาฟังใน herb story podcast) และขมิ้นชัน (ลดการหลั่งฮอร์โมนเครียด) กินแบบผสมในอาหาร
.
กล่าวโดยสรุปคือ มีสติ ติดตาม/สังเกตอาการ นั่งสมาธิ นอนให้หลับ ดื่มน้ำให้เยอะ แล้วจะดี ใช้สมุนไพรตามความเหมาะสม แต่ฟ้าทะลายโจรกินให้เร็ว และครบ 5 วัน
.
หมายเหตุ การใช้ยาฟ้าทะลายโจรตลอดจนยาสมุนไพรไทยอื่นๆ ต้องเลือกใช้ยี่ห้อที่ได้มาตรฐาน เชื่อถือได้ มีอย.รับรอง และควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนใช้