จากกรณีส.ต.ต.สังกัดคฝ. หรือควบคุมฝูงชน ซิ่งดูคาติเลนขวา ไม่แม้แต่ชะลอแม้เจอทางม้าลาย ชน “หมอกระต่าย” หมอตาอนาคตไกล เชี่ยวชาญเฉพาะทางในเรื่องที่ทั้งประเทศมีไม่เกิน 50 คน เสียชีวิตไปอย่างน่าเสียดายยิ่ง นี่คือเรื่องน่ารู้ เมื่อนักวิทยาศาสตร์ข้อมูล วิเคราะห์ “การสูญเสียจักษุแพทย์ 1 คน” มูลค่าเศรษฐกิจเสียหาย 881 ล้านบาท
เพจ Tautology Thailand เพจนักวิทยาศาสตร์ข้อมูล เผยว่า 881 ล้านบาทคือมูลค่าความเสียหายทางเศรษฐกิจที่สามารถป้องกันได้ หากหมอกระต่ายไม่เสียชีวิตและยังสามารถช่วยผู้ป่วยไม่ให้สูญเสียการมองเห็นต่อไปได้ แต่การวิเคราะห์นี้ เพจ Tautology Thailand ย้ำว่า ต้องการให้เกียรติคุณหมอกระต่าย และแสดงให้เห็นความสูญเสียต่อสังคมจากอุบัติเหตุในครั้งนี้ โดยไม่ได้มีเจตนาที่จะตีคุณค่าความเป็นมนุษย์แต่อย่างใด
.
สำหรับบทวิเคราะห์มีเนื้อหาดังนี้ จากข่าวการเสียชีวิตของ พญ.วราลัคน์ สุภวัตรจริยากุล หรือ หมอกระต่าย ที่กำลังเป็นที่สนใจในสังคม พวกเราในฐานะนักวิทยาศาสตร์ข้อมูลอยากจะชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของชีวิต และมูลค่าทางเศรษฐกิจที่คุณหมอสามารถมอบให้ได้กับสังคม เพื่อให้ทุกคนได้เห็นว่าการสูญเสียครั้งนี้ มีผลกระทบที่ยิ่งใหญ่ตามมามากเพียงใด
.
จากมุมมองดังกล่าว ทางทีมงานได้เริ่มต้นจากการค้นหาข้อมูลมูลค่าความเสียหายทางเศรษฐกิจที่เกิดจากการสูญเสียการมองเห็นของคนหนึ่งคน และนำมาคำนวนต่อยอดเพื่อหาความเสียหายทางเศรษฐกิจที่จักษุแพทย์ 1 คน สามารถป้องกันได้
.
เราได้แนวคิดของการคำนวนความเสียหายทางเศรษฐกิจของการสูญเสียการมองเห็นในประเทศไทย โดยการนำรายได้เฉลี่ยของประชากรต่อหัวของประเทศไทยในปี พ.ศ. 2563 ที่ 238,111.72 ต่อปี [3] มาใช้เพื่อคำนวนการสูญเสียรายได้ โดยคิดจากการอ้างอิงของตัวแปรต่าง ๆ ดังนี้
.
ประสิทธิภาพในการทำงานที่เหลือหลังจากการสูญเสียการมองเห็น โดยจะพิจารณาประสิทธิภาพในการทำงานที่เหลืออยู่ 25% สำหรับผู้ที่สูญเสียการมองเห็นที่ยังสามารถทำงานได้ และ ประสิทธิภาพในการทำงานที่เหลืออยู่ 0% สำหรับผู้ที่สูญเสียการมองเห็นที่ไม่สามารถทำงานได้ โดยมีอัตราส่วนของ ผู้ที่สูญเสียการมองเห็นที่ยังสามารถทำงานได้อยู่ที่ 20% และ ผู้ที่สูญเสียการมองเห็นที่ไม่สามารถทำงานได้อยู่ที่ 80% [2]
.
ระยะเวลาของผลกระทบต่อการสูญเสียการมองเห็น จะพิจารณาการสูญเสียการมองเห็นจะส่งผลกระทบต่อรายได้เป็นระยะเวลา 10 ปีในผู้ใหญ่ และส่งผลกระทบต่อรายได้เป็นระยะเวลา 33 ปีในเด็กอายุต่ำกว่า 15 ปี [2]
.
อัตราการรักษาหรือป้องกันการสูญเสียการมองเห็น จะอยู่ที่ 75% ในผู้ใหญ่และ 50% ในเด็ก [2]
.
สัดส่วนประชากรในประเทศไทยในปี พ.ศ. 2563 พบว่าสัดส่วนของเด็กอายุต่ำกว่า 15 ปีอยู่ที่ 16.2% [6]
.
จำนวนประชากรทั้งหมดในประเทศไทยคือ 70 ล้านคน [5]
.
ความชุกของภาวะตาบอด (the prevalence of blindness) ที่ 0.6% [4]
.
จำนวนจักษุแพทย์ในประเทศไทยมีจำนวน 966 คน [1]
.
เราได้ทำการคำนวนผ่าน jupyter notebook โดยสามารถดูรายละเอียดการคำนวนได้ที่ https://github.com/…/economic%20burden%20of%20lossing… โดยจะคำนวน อัตราการลดลงของประสิทธิภาพการทำงานโดยเฉลี่ย จากนั้นนำมาคำนวนความสูญเสียทางเศรษฐกิจต่อคนในเด็กและผู้ใหญ่ และคำนวนเพื่อหาความสูญเสียทางเศรษฐกิจที่สามารถป้องกันได้จากการรักษาหรือการป้องกันไม่ให้เกิดการสูญเสียการมองเห็น และนำไปคูณกับความชุกของภาวะตาบอดในประเทศไทยและจำนวนประชากรเพื่อให้ได้ ความสูญเสียโดยเฉลี่ยที่สามารถป้องกันได้ (ต่อทั้งประเทศไทย) และนำมาหารด้วยจำนวนจักษุแพทย์ในประเทศไทยพบว่า จักษุแพทย์ 1 คน สามารถป้องกันความสูญเสียทางเศรษฐกิจโดยเฉลี่ยจากการรักษาหรือการป้องกันการสูญเสียการมองเห็นได้เป็นจำนวนเงิน 881 ล้านบาทต่อคน
.
ทั้งนี้ในการประเมินมูลค่าจากการจากไปของหมอกระต่ายนั้น เราพิจารณาเพียงแค่มูลค่าที่เกิดจากการป้องกันไม่ให้ผู้ป่วยสูญเสียการมองเห็นซึ่งเป็นมูลค่าทางตรงเท่านั้น ยังไม่รวมมูลค่าทางอ้อม ไม่ว่าจะเป็นวุฒิการศึกษาเฉพาะทาง, มูลค่าในเชิงการลงทุน และยังไม่นับรวมสิ่งดีอื่น ๆ ที่หมอกระต่ายสามารถมอบไว้ให้กับสังคมได้หากไม่เสียชีวิต
.
สุดท้ายนี้ทางทีมงาน Tautology ขอแสดงความเสียใจต่อเหตุการณ์การจากไปของ พญ.วราลัคน์ สุภวัตรจริยากุล หรือ หมอกระต่าย เราหวังเป็นอย่างยิ่งว่าอุบัติเหตุที่เกิดจากการทำผิดกฎหมาย รวมถึงอำนาจอันมิชอบธรรมในขบวนการยุติธรรมจะได้รับการแก้ไขและหมดไปในเร็ววัน
.
Reference
.
[1] Christopher B. Estopinal, Somsanguan Ausayakhun, Choeng Jirawison, Todd P. Margolis, Jeremy D. Keenan; Access to Ophthalmologists in Thailand: A District-level Analysis. Invest. Ophthalmol. Vis. Sci. 2012;53(14):1422.
.
[2] Shamanna BR, Dandona L, Rao GN. Economic burden of blindness in India. Indian J Ophthalmol. 1998 Sep;46(3):169-72. PMID: 10085631.
.
[3] https://www.boi.go.th/index.php?page=macroeconomics…
.
[4] https://www.hiso.or.th/…/reportHe…/report/report8_13.pdf
.
[5] https://www.worldometers.info/world…/thailand-population/
.
[6] http://statbbi.nso.go.th/staticreport/page/sector/th/01.aspx
